BLOG

Osmanlı Devleti zamanında yetişen alimlerin büyüklerinden. İsmi; Muhammed bin Ali, lakabı Zeynüddin'dir. Ödemiş'e bağlı Birgi kasabasında yerleştiği için Birgivi veya İmam-ı Birgivi diye meşhur olmuştur. 1521 (H. 928) senesinde Balıkesir'de doğdu. 1573 (H. 981) senesinde Birgi'de vefat etti.

Babası alim bir zat olup, müderris olan Birgivi, önce babasından ilim öğrendi. Daha sonra yüksek ilimleri öğrenmek için İstanbul'a gitti. İstanbul'daki meşhur müderrislerden Ahizade Mehmed Efendiden ve kazasker Abdurrahman Efendiden ders aldı. İcazet (diploma) imtihanını büyük bir başarı ile vererek, müderrislik rütbesini kazandı. Bir müddet İstanbul medreselerinde ders okuttu. Bu sırada Bayramiyye yolu büyüklerinden Şeyh Abdurrahman-ı Karamani'nin sohbetlerinde bulunarak tasavvufta da yetişti. Edirne Kassam-ı askeri (Miras taksim eden kadı naibi yardımcısı) vazifesine tayin edildi. Bir müddet sonra vazifeden ayrılarak, köşesine çekilmek istedi. Fakat hocası Abdurrahman-ı Karamani'nin isteği üzerine ders verip, vaz etmeye başladı. İkinci Selim Hanın hocası Ataullah Efendi, Birgivi'nin ilimdeki kudretini takdir ederek, onu Birgi'de yaptırdığı medresenin müderrisliğine tayin ettirdi. Birgi'ye yerleşip ömrünü, talebe yetiştirmek, vaz vermek ve kitab yazmakla geçirdi. 1573 (H. 981) senesinde burada vefat etti. Türbesi aynı kasabada küçük bir tepe üzerindedir.

İmam-ı Birgivi, haramlardan sakınmanın önemini ve dünyanın faniliğini çok iyi anladığından, dinin emirlerini taviz vermeden açıklardı. Zamanın alimleriyle yazılı ve sözlü, pekçok münazaralara girerdi. Hak bildiğini ilmi delilleriyle söylemekten çekinmezdi. Buyurdu ki:

"Çoluk-çocuğuma vasiyetim olsun ki, üzerime sesli ağlamasınlar. Allahü tealadan rahmet ve mağfiret istesinler. Öldüğüm günde, yedisinde, kırkında, sene-i devriyesinde yemek pişirip ziyafet vermesinler. Fakat sevabını ruhuma hediye etmek üzere sadaka versinler. Dua ederken beni hatırlasınlar, unutup gitmesinler.Yine çocuklarıma vasiyetimdir ki, dünyaya düşkün olup, mal, mevki ve makam peşinde koşmayalar. Allahü tealaya tevekkül edip, faydalı ilimleri öğrenmeye ve bunları yaymaya çalışsınlar. Salih ameller işlesinler ve takva üzere olsunlar, haramlardan sakınsınlar."

Eserleri: İmam-ı Birgivi kıymetli eserler yazmış olup, en meşhur eserlerinden bazıları şunlardır:

1)Tarikat-ı Muhammediyye: Arapça olarak yazılmış olup, Ehl-i sünnet alimleri arasında büyük bir itibar görmüştür. Birçok alim tarafından şerh edilmiştir. Bu şerhlerden en meşhurları; Abdülgani Nablüsi'nin Hadikat-ün-Nediyye fi Şerhi tarikat-il-Muhammediyye ve Hadimi'nin El-Berika Şerh-ut-Tarika adlı eserleridir. Bu şerhlerden bazı kısımlar İstanbul'da İhlas Vakfı tarafından bastırılmıştır. Tarikat-ı Muhammediyye ayrıca Osmanlı Türkçesine tercüme ve şerh edilmiştir.

2) Birgivi Vasiyyetnamesi,

3) Avamil,

4) İzhar,

5) El-Emsile-i Fadliyye,

6) Ravdat-ül-Cennat fi Usul-il-İtikad,

7) ŞerhuHadis-il-Erbain,

8) Etfal-ül-Müslimin,

9) Ziyaret-ül-Kubur,

10) Dürr-ül-Yetim fi ilm-it-Tecvid,

11) Haşiyet-ül- Hidaye,

12) Risaletün min-el-Adab,

13) Tefsiru Suret-il-Bekara. 

    Tavsiye Yazı: Kabir Ziyareti ile ilgili Etfâl-ül müslimîn kitabında tercüme