On beşinci ve on altıncı yüzyıllarda Mısır’da yetişen hadis, kırâat ve Şâfiî mezhebi fıkıh âlimlerinden. İsmi, Ahmed bin Muhammed’dir. Künyesi, Ebü’l-Abbâs olup, lâkabı Şihâbüddîn’dir. Kastalânî diye meşhur olmuştur.
1448 (H.851) senesinde Kâhire’de doğdu.
1517 (H. 923)de orada vefât etti.
Küçük yaşta ilim tahsiline başlayan Kastalânî, Kur’ân-ı kerîm’i ezberledi. Birçok âlimden ders okudu. Kırâat ilmini Sirâcüddîn Ömer bin Kâsım Ensârî, Zeynüddîn Abdülganî Heytemî gibi âlimlerden öğrendi. Fıkıh ilmini, Fahrüddîn Makdisî, Şihâbüddîn İbâdî, Şemsüddîn Bâmî, Burhânüddîn Aclûnî ve İbn-i Hacer el-Askalânî’den, hadis ilmini; Radıyüddîn, Evhâkî, Sehâvî gibi âlimlerden öğrendi. İcâzet (diploma) aldı. Fıkıh, hadis, kırâat, târih ve tasavvuf ilimlerinde üstün dereceye yükseldi. 1479 ve 1489 senelerinde iki defâ Mekke-i mükerreme ve Medîne-i münevvereye gitti ve oradaki âlimlerle görüşüp, derslerini dinledi. Kâhire’ye döndükten sonra insanlara vaaz ve nasîhatte bulundu. Karafe’deki medresenin başmüderrisi oldu ve çok talebe yetiştirdi. Mısır’daki âlimlerle ilmî müzâkerelerde bulundu. 1517 (H.923) senesi Muharrem ayında Kâhire’de vefât etti. Cenâze namazı Ezher Câmiinde kılınıp, Kâdı Bedreddîn Aynî Türbesine defnedildi.
Kastalânî, nûrânî yüzlü ve uzun boyluydu. Kur’ân-ı kerîm’i on dört rivâyet üzere çok güzel okurdu. Okumasından en katı kalpli kişilerin bile kalbi yumuşar, dayanamayıp gözyaşı dökerlerdi. Namazda, mihrapta okurken cemâat huşû ile kendinden geçer, ağlamaktan kendilerini alamazlardı. Medîne-i münevverede Peygamber efendimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) kabr-i şerîflerini ziyâreti esnâsında O’na olan muhabbeti sebebiyle kendinden geçerdi. Sonra muhabbetinin netîcesi olarak Peygamberimizin hayâtını anlatan Mevâhib-i Ledünniyye adlı eserini yazdı.
Eserleri:
1) Mevâhib-i Ledünniyye: Bütün Müslümanların severek ve gözyaşıyla okudukları bu eserinde, Peygamber efendimizin hayâtını anlatmıştır. Bu eseri, Allâme Muhammed Zerkânî, sekiz cilt olarak şerh etti. Şâir Bâkî Efendi, onu Türkçeye çevirdi. İki cilt olarak basıldı. Mevâhib-i Ledünniyye, Yûsuf bin İsmâil Nebhânî tarafından Envâr-ül-Muhammediyye adıyla kısaltıldı. İstanbul’da ofset usûlüyle 1981 senesinde basıldı.
2) İrşâd-üs-Sârî fî Şerh-il-Buhârî: Sahîh-i Buhârî adlı meşhur hadîs-i şerîf kitabına yazdığı şerhtir.
3) Ukûd-üs-Seniyye fî Şerh-il-Mukaddimet-il-Cezeriyye: Kırâat ilmiyle ilgilidir.
4) Şerhu Şâtıbiyye.
5) Meşârık-ul-Envâr-il-Mudiyye fî Medh-i Hayr-il-Beriyye,
6) Tuhfet-üs-Sâmî vel-Kârî bî-Hatm-i Sahîh-il-Buhârî,
7) Nefâis-ül-Enfâs fis-Sohbe,
8) Ravd-üz-Zâhir fî Menâkıb-ı Şeyh Abdülkâdir,
9) Nüzhet-ül-Ebrâr fî Menâkıbı Şeyh Ebi’l-Abbâs-el-Havvâs,
Bu yolda ve bu uğurda beraber olmak dileğiyle…
"Ne yanar kimse bana âteş-i dilden özge
Ne açar kimse kapım bâd-ı sabâdan gayrı"