Yavuz Sultan Selim Han'a Mersiye - Kemal Paşazâde

Yavuz Sultan Selim Han'ın âni ölümü devrin eşsiz ilim adamlarından Kemal Paşazâde’yi derinden sarsmış ve onun adına aşağıdaki muazzam mersiyeyi kaleme almıştır.

Çözdi saç açtı baş tuğ u âlem

Bükdi bil dökdi yaş tığ u kalem

Kana boyandı bayrağın yüzi

Beli büküldi yayun oldı hâm

Urdı göksini gök gök eyledi mâh

Oldı yıldızların gözi pür-nem

Şafak ol denlü dökdi kanlu yaş kim

Dâmen-i çarhı eyledi pür-dem

Subh-dem derdile bir ‘âh’ itdi

Kim söyündürdi mâh şemin o dem

Giceden dehr giydi kara palas

Tutdı şâh-ı cihan içün mâtem

Nice şeh mihr-i âsumân-dergâh

Nice sultan meh-i nucûm-haşem

Azmde mihridi hazmde sipihr

Rezmde Rüstem idi bezmde Cem

Çarh-ı bî-rahm ana bir zahm

Urdı ki bulmadı kimseler merhem

Gör ne acıyla eyledi teslim

Cân-ı Şirin’i Hüsrev-i âlem

Öldi Sultan Selim hayf ü diriğ

Hem kalem ağlasun ana hem tiğ.

--------------------------------------

Kaldı yerli yerinde hayl-ü-sipâh

Yalınuz eyledi sefer ol şâh

Bunca yüzbin nûkerden ve kuldan

Birisi olmadı ana hem-râh

O gice kim yıkıldı serv-i sürûr

Vâki oldı bu vakia nâ-gâh

Göğe çıktı yir ehlinin âhı

Düd-ı âhiyle toğdı rûzen-i mâh

Beli bükildi pir-gerdûnun

Mâder-i dehr itdi derd ile âh

Âhiyle boyandı rûy-ı cihân

Döndi zengi yüzine oldı siyah

Bürüdi yer yüzini göz yaşı

Göğe çıktı figân u nâle vü âh

Bağrı oldı delü delük otağun

Kara çul giydi hayme vü hargâh

Çoktan urmuşdı terkini tâcun

Tahtını dahi itdi terk ol şâh

Oldı zâil irüb zalâm-i adem

Nûr-ı hurşid-i felek u zill-i ilâh

Öldi Sultan Selim hayf ü diriğ

Hem kalem ağlasun ana hem tiğ.

--------------------------------------

Bezm eyvânınun Süleymânı

Rezm meydânınun Nerimânı

Dâsitânı okunsaydı anun

Kim anar idi Pür-i Destânı

Tahtına çıksa tutsa divânı

Heybet alurdı görse div anı

Nice sâhib-kırandı ol kim

Bir kuluydı Mısır Sultânı

Bendesiydi şimdi Tatarun

Deşt-i Kıbçak ilindeki hânı

Bunca yıllardır intizar çeküb

Göz açub gözleridi devr anı

Erdi anir-bahâr-ı devleti lîk

Gül gibi taze geçdi devrânı

Gülşen itmişdi külhân-ı dehri

Yiri olsun cihan gülistânı

Hani ol leşker temâşâyı

Hani ol kişver-sahâ hani

Kani ol şah deya âh itsün

Yaş yirine kara ciğer kanı

Öldi Sultan Selim hayf ü diriğ

Hem kalem ağlasun ana hem tiğ.

--------------------------------------

Azmde nev-civân hazmde pîr

Sâhibü’s-seyf ü sâibü’t-tedbîr

Hem saf-ârâydı vü hem

Âsaf-rây Ne vezir isteridi vü ne müşîr

Eli şîmşîr idi dili hançer

Nizeydi kolı vü parmağı tîr

Az müddetle çoğ iş itmişdi

Sâyesi olmuşdı âlem-gîr

Şemsi asr idi asırda şemsin

Zıllı memdûd olur zamanı kasîr

Tâc u tahtile fahreder beyler

Fahrederdi anunla tâc u serîr

Gönli ol surda buldı sürûr

Ki çala çağırıdı tîğ u nefîr

Rezm işinde ve bezm işinde

Görmedi pîr-i çarh ana nazîr

Çıksa eyvân-ı bezme mihr-i münîr

Girse meydân-ı rezme şir-dilîr

Olıcak dârugir ol şîri

Ansun ve kanlar ağlasun şimşîr

Öldi Sultan Selim hayf ü diriğ

Hem kalem ağlasun ana hem tiğ.

--------------------------------------

Çarh kendüsün itdi zîr ü zeber

Meğer irdi kulağına bu haber

Ki kodı dîde ter cihan halkun

Huşk-leb gitdi şâh-ı bahr u berr

Kân-ı ihsân u âsumân-ı kemâl

Cân-ı halk u cihân-ı fazl u hüner

Server-i meh külah u mihr-efser

Kayser-i Cem haşem ü Sikender-der

Dûr olmuşdı cevr-i deycûri

Nûr-ı adliyle tolub heb kişver

Çekmişdi elin yinine kılıç

Diline kendüde tutub hançer

Sarsar-ı berg-rîz-i mevt itdi

Gül gibi ömr defterin ebter

Bu musibetle oda yandı cihan

Dûde boyandı kumbet-i ahdar

Hâk yırtar yüzin döker yaş âb

Yâd hayran gezer yanar Âzer

Mihr ü mehden elinde iki taş

Turmadan sînesini çarh döğer

Öldi Sultan Selim hayf ü diriğ

Hem kalem ağlasun ana hem tiğ.

--------------------------------------

Gökde ebr-i bahar ağlar anı

Yaş döküb zâr zâr ağlar anı

Berf ü bârân döküldürür feleğin

Gönlü gözüyanar ağlar anı

Yağmur olub yağar gözi yaşı

Akçak ruzigâr ağlar anı

Kara giymiş sehâb-ı muzlimden

Gök olub sevk-vâr ağlar anı

Taht muciyle sînesini döğüb

Acıyla bahâr ağlar anı

Gözleri yaşı çeşmeler olmuş

İnleyib kûh-sâr ağlar anı

Ne kadar taş bağıluysa dahi

Aksa bir-ihtiyâr ağlar anı

Akıdub göz yaşını taşlarla

Döğünüb cûybâr ağlar anı

Çeşmeler dahi yaş dökür durmaz

Her kimin çeşmi var ağlar anı

Türk ü Rûm u Arab u Acem ü Deylem

Türkman u Tatar ağlar anı

Öldi Sultan Selim hayf ü diriğ

Hem kalem ağlasun ana hem tiğ.

--------------------------------------

Gül-i gülzâr-ı mülk soldı hemi

Cûybâr-ı kerem soğuldı hemî

Zulmet-i mâtem içre kaldı cihân

Mihr-i burc-ı şeref tutuldı hemî

İnledi derdile zemîn ü zamân

Gâm-ı mâtem cihana toldı hemî

Lâle yüzin ciğer kanıyla yuyub

Saçlarını benefşe yoldı hemî

Seyl-i tûfan-ı merg irüb nâgâh

Sedd-i İskenderi bozuldı hemî

Cân-ı âlem cihânı terk itdi

Cism-i dünya zübûl buldı hemî

Âkıbet hilkat-ı latîfinden

Hilat-ı âfiyet soyuydı hemî

Nûş yerine işinün câmı

Nîs ü pür zehr-i kahr toldı hemî

Âh u zârıyla toldı şehr ü diyâr

Şehriyâr-ı zemâne öldi hemî

Rûm u Şâm u Arab u Acem şâhı

Öldi emri tamam oldı hemî

Öldi Sultan Selim hayf ü diriğ

Hem kalem ağlasun ana hem tiğ

Hayf Sultan Selim’e hayf ü diriğ

Hem kalem ağlasun ana hem tiğ.